Even geen reclame

Met het project Publieke Werken vullen ruim vierhonderd kunstenaars Rotterdamse buitenreclameborden met autonoom werk.

Toen corona uitbrak in Nederland lag de wereld even stil. De stad was uitgestorven en horeca, musea en theaters gingen dicht. De leegte werd ook zichtbaar in de buitenreclameborden, omdat campagnes niet doorgingen. Posters vergeelden en kondigden voorstellingen aan die nooit zouden plaatsvinden. Maar dit bood ook kansen: de posterframes vullen met kunst. Van 9 juli tot 9 augustus hangen er in 900 reclameborden illustraties, beelden en foto’s van Rotterdamse kunstenaars.

‘Het was al langer een wens om reclame te vervangen door kunst’, vertelt Caro van der Pluijm van BKOR. Ze is onder andere verantwoordelijk voor beeldende kunst in de openbare ruimte en is onderdeel van het projectteam van Publieke Werken. ‘De vergeelde posters in de stad waren meer mensen opgevallen. Festivalorganisator Joost Maaskant en programmamaker Rineke Kraaij benaderden mij los van elkaar met het idee om de frames te vullen. Samen met grafisch vormgever Sibe Kokke ontstond er zo spontaan een projectteam.’

Het team doet een oproep aan kunstenaars, onder andere via de nieuwsbrief van CBK Rotterdam. Iedereen mag zich aanmelden met autonoom werk waarvan zij denken dat het geschikt is voor de openbare ruimte. Er komen meer dan vijfhonderd inschrijvingen binnen. Caro van der Pluijm: ‘We selecteerden 450 kunstenaars. Van beeldend kunstenaars tot fotografen en illustratoren. Het is een heel divers palet variërend van amateur tot hoog professioneel.’ Bekende kunstenaars als Joep van Lieshout, Stang Gubbels en Marieke van der Lippen stuurden werk in. Maar ook Rotterdamse fotografen als Frank Hanswijk, Hester Blankestijn en Frank van der Salm.

De posters hangen in de posterframes van buitenreclamebedrijf Kooyman bij de metrostations, in tunnels, verkeerspleinen en op andere buitenplekken zoals Pompenburg en ’s Gravendijkwal. ‘De negenhonderd posters in het centrum, Noord, Delfshaven, Charlois, Feijenoord en Kralingen-Crooswijk zullen impact hebben op het straatbeeld’, verwacht Caro van der Pluijm. ‘En dat is ook wat we hopen. Het is goed als de stad eens niet gedomineerd wordt door Calvin Klein en Lipton Ice Tea. Reclame lijkt onschuldig, maar het drijft de consumptie echt op. Zelfs jonge kinderen worden al geconfronteerd met reclame in het straatbeeld.’

Op sommige locaties, zoals langs de Bergweg, hangen zoveel kunstwerken, dat je er als een tentoonstelling langs kunt lopen of fietsen. Deze grotere clusters worden gemarkeerd en zijn terug te vinden op de website www.publiekewerkenrotterdam.nl. Daarnaast krijgen de kunstenaars een oplage van hun eigen poster om te verkopen voor een vaste prijs van €35,-. Caro van der Pluijm: ‘We hopen dat het project een vervolg krijgt en dat we volgend jaar weer een lichting kunstenaars kunnen selecteren. We hebben veel sculpturen in de stad, maar het is uitzonderlijk dat er zo’n groot platform is voor puur de beeldende kunst.’

De tentoonstelling opent op donderdag 9 juli om 20.00 uur. Iedere kunstenaar creëert bij zijn eigen poster een moment. Ook gaat burgemeester Aboutaleb op de foto met de poster waar hij zelf opstaat, hij werd gefotografeerd in coronatijd op anderhalve meter afstand.

Op de website Publieke Werken Rotterdam staan globale routes aangegeven en zijn de posters te bestellen via de kunstenaar. Zie je een poster op straat? Deel het en gebruik #publiekewerkenrotterdam.

Tekst: Renee Schouwenburg